14 THÀNH VIÊN WTO THÀNH LẬP LIÊN MINH MỚI, CAM KẾT VÌ TƯƠNG LAI THƯƠNG MẠI VÀ ĐẦU TƯ MỞ

Post by: tran pha - Post date: Thứ Tư, Th9 17, 2025 | 9:58 - View count: 9

Ngày 16/09/2025, trong một nỗ lực chung nhằm ứng phó với các thách thức thương mại toàn cầu, 14 quốc gia và vùng lãnh thổ đã chính thức ra mắt Quan hệ đối tác vì Tương lai của Đầu tư và Thương mại (FIT). Sáng kiến này được công bố tại một cuộc họp cấp bộ trưởng trực tuyến, với sự tham dự của Tổng Giám đốc Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), bà Ngozi Okonjo-Iweala, nhấn mạnh cam kết củng cố hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ.

BỐI CẢNH RA ĐỜI VÀ SỰ CẦN THIẾT

Quan hệ đối tác FIT được thành lập trong bối cảnh hệ thống thương mại toàn cầu dựa trên luật lệ đang chịu nhiều áp lực đáng kể. Các biện pháp hạn chế thương mại, chính sách thuế quan bất ổn và nguy cơ phân mảnh của kinh tế toàn cầu đang làm suy giảm tăng trưởng, đồng thời gia tăng áp lực lạm phát và thất nghiệp.

Đối với các nền kinh tế có quy mô vừa và nhỏ, vốn phụ thuộc nhiều vào thương mại quốc tế, một sân chơi bình đẳng, cởi mở và công bằng là yếu tố sống còn cho sự ổn định và thịnh vượng. Theo Bộ trưởng Thương mại và Đầu tư New Zealand, ông Todd McClay, các cuộc thảo luận ban đầu về sáng kiến này đã bắt đầu từ 12 tháng trước giữa bốn quốc gia tiên phong là New Zealand, Singapore, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và Thụy Sĩ.

Các thành viên sáng lập của FIT bao gồm Brunei, Chile, Costa Rica, Iceland, Liechtenstein, Morocco, New Zealand, Na Uy, Panama, Rwanda, Singapore, Thụy Sĩ, UAE và Uruguay.

MỤC TIÊU, NGUYÊN TẮC VÀ ƯU TIÊN HÀNG ĐẦU

Theo Tuyên bố chung cấp Bộ trưởng, Quan hệ đối tác FIT sẽ hoạt động dựa trên các mục tiêu và nguyên tắc rõ ràng, với trọng tâm là củng cố vai trò của WTO.

Các mục tiêu chính bao gồm:

– Khẳng định các nguyên tắc thương mại mở, công bằng và tuân thủ hệ thống thương mại dựa trên luật lệ.

– Hỗ trợ tăng trưởng bao trùm thông qua việc tăng cường khả năng tiếp cận các nguồn lực và công nghệ.

– Giải quyết các vấn đề thương mại đương đại và mới nổi.

– Tăng cường dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) để thúc đẩy tăng trưởng bền vững hơn.

Để đạt được các mục tiêu này, các thành viên cam kết giảm thiểu và loại bỏ các rào cản không cần thiết đối với thương mại và đầu tư, thúc đẩy sự minh bạch và dễ đoán định trong chính sách, cũng như tạo điều kiện cho một sân chơi bình đẳng cho doanh nghiệp.

Bốn lĩnh vực ưu tiên đã được xác định để có những hành động cụ thể:

– Khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng.

– Tạo thuận lợi cho đầu tư.

– Các rào cản phi thuế quan và tạo thuận lợi cho thương mại.

– Công nghệ thương mại, được xem là yếu tố hỗ trợ theo chiều ngang cho tất cả các ưu tiên khác.

QUAN ĐIỂM TỪ CÁC NHÀ LÃNH ĐẠO

Tổng Giám đốc WTO, bà Ngozi Okonjo-Iweala, đã hoan nghênh sự ra mắt của FIT, gọi đây là “liên minh của 14 Thành viên WTO” và là các “cường quốc tầm trung” đang tìm cách thúc đẩy các vấn đề thương mại và đầu tư quan trọng, đồng thời hỗ trợ và định vị lại vai trò của WTO.

Phó Thủ tướng Singapore, ông Gan Kim Yong, người đại diện cho Singapore tại cuộc họp, bày tỏ hy vọng rằng FIT sẽ là “chất xúc tác cho sự đổi mới có thể được nhân rộng ở cấp độ đa phương để củng cố WTO”. Ông nhấn mạnh rằng các quốc gia nhỏ và vừa có thể linh hoạt, đóng vai trò “người mở đường, người xây cầu và người ủng hộ cho một hệ thống cởi mở, công bằng và phù hợp với tương lai”.

Về phần mình, Bộ trưởng Kinh tế Thụy Sĩ Guy Parmelin khẳng định sáng kiến này là một nền tảng để Thụy Sĩ tăng cường và đa dạng hóa các mối quan hệ thương mại trong bối cảnh môi trường chính sách thương mại có nhiều căng thẳng và bất ổn.

CÁC BƯỚC TIẾP THEO

Quan hệ đối tác FIT được mô tả là một nền tảng “linh hoạt và không chính thức”, hoạt động như một mạng lưới không có nghĩa vụ pháp lý ràng buộc. Sáng kiến này sẽ mời thêm các quốc gia khác có cùng mục tiêu tham gia để đảm bảo tính bao trùm và khả năng thích ứng.

Singapore sẽ đăng cai tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Quan hệ đối tác FIT trực tiếp đầu tiên bên lề Diễn đàn Kinh tế mới Bloomberg, dự kiến diễn ra từ ngày 19 đến 21/11/2025. Tại hội nghị này, các bộ trưởng dự kiến sẽ thông qua và công bố một loạt các “sáng kiến cụ thể” đầu tiên nhằm hiện thực hóa các mục tiêu đã đề ra.

Nguồn: Tổng hợp từ The Business Times, The Straits Times, CNA, Beehive.govt.nz, SWI swissinfo.ch, Tuyên bố Bộ trưởng FIT và mạng X ngày 16/09/2025.