CÁC BIỆN PHÁP LIÊN QUAN ĐẾN THƯƠNG MẠI GẮN VỚI TÍNH BỀN VỮNG VỀ MÔI TRƯỜNG CỦA NÔNG NGHIỆP & DẤU CHÂN CARBON CỦA SẢN PHẨM NÔNG SẢN THỰC PHẨM

Post by: chuxuan - Post date: Thứ Năm, Th10 2, 2025 | 10:00 - View count: 89

Tại hội thảo của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) ngày 22/09/2025, bà Annelies Deuss, đại diện Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), đã trình bày một báo cáo quan trọng về sự gia tăng các biện pháp thương mại liên quan đến tính bền vững của môi trường trong nông nghiệp, đồng thời đề xuất một khuôn khổ để đo lường dấu chân carbon.

SỰ GIA TĂNG NHANH CHÓNG CÁC BIỆN PHÁP THƯƠNG MẠI VÌ MÔI TRƯỜNG

Điểm nhấn chính của báo cáo là việc OECD đã tiến hành một cuộc rà soát và xây dựng hệ thống phân loại các biện pháp thương mại liên quan đến môi trường trong nông nghiệp (gọi tắt là AE-TRMs). Mục đích của hoạt động này là nhằm tăng cường tính minh bạch và tạo điều kiện thuận lợi cho việc so sánh các biện pháp đang được nhiều quốc gia áp dụng.

Theo thống kê, số lượng các biện pháp AE-TRMs đã tăng vọt trong những năm gần đây. Đáng chú ý, hơn một nửa trong số đó (55%) được ban hành trong giai đoạn từ năm 2020 đến 2024. Giai đoạn 2018-2024 chứng kiến sự bùng nổ với 78 biện pháp mới được áp dụng, cao hơn đáng kể so với các giai đoạn trước đó.

Phần lớn các biện pháp này là các điều khoản liên quan đến môi trường trong các Hiệp định Thương mại Khu vực (RTAs), chiếm tới 118 trên tổng số các biện pháp được thống kê. Trong đó, các điều khoản về hợp tác môi trường là phổ biến nhất.

PHẠM VI VÀ CÁCH THỨC PHÂN LOẠI

Nghiên cứu của OECD tập trung vào các biện pháp do chính phủ các nước OECD và các đối tác thương mại trong RTAs của họ đưa ra, có hiệu lực tính đến năm 2024. Các biện pháp này bao gồm các điều khoản trong RTAs, biện pháp tại biên giới và các quy định pháp lý. Nghiên cứu không bao gồm các sáng kiến tư nhân, chính sách hỗ trợ của chính phủ hay các biện pháp chỉ do các nước ngoài khối OECD thực hiện.

Hệ thống phân loại của OECD chia các biện pháp thành hai nhóm chính:

– Các điều khoản liên quan đến môi trường trong RTAs: Bao gồm các điều khoản hợp tác môi trường và các điều khoản về luật pháp, chính sách môi trường trong nước.

– Khung pháp lý quốc gia: Gồm các ưu đãi thương mại về môi trường (như thuế quan ưu đãi có điều kiện) và các biện pháp tiếp cận thị trường có điều kiện về môi trường.

ĐO LƯỜNG DẤU CHÂN CARBON: CẦN MỘT KHUÔN KHỔ CHUNG

Bên cạnh việc thống kê các biện pháp thương mại, OECD cũng chỉ ra sự cần thiết của việc đo lường chính xác dấu chân carbon trong chuỗi cung ứng nông sản thực phẩm. Tổ chức này đã xác định 8 “khối xây dựng” cơ bản để có được thông tin đáng tin cậy và phổ biến về dấu chân carbon, bao gồm:

– Tiêu chuẩn báo cáo.

– Phương pháp đo lường khí thải dựa trên cơ sở khoa học.

– Công cụ tính toán ở cấp độ trang trại.

– Cơ sở dữ liệu thứ cấp.

– Giao tiếp thông tin rõ ràng dọc chuỗi cung ứng.

– Đảm bảo tính toàn vẹn và chất lượng dữ liệu.

– Mở rộng quy mô với chi phí thấp.

– Quy trình cập nhật khi có bằng chứng khoa học mới.

Những phát hiện và đề xuất này của OECD được kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy một nền nông nghiệp bền vững hơn trên quy mô toàn cầu, đồng thời đảm bảo các biện pháp môi trường không trở thành rào cản không cần thiết đối với thương mại.

Nguồn: Annelies Deuss, OECD ngày 22/09/2025.